คุยกันเรื่องการรดน้ำต้นแคคตัส

                            ในเรื่องของการรดน้ำแคคตัสนั้น เป็นเรื่องราวที่ดูเหมือนไม่ได้มีหลักการที่ซับซ้อนอะไร เวลาที่ผมเขียนบทความ ส่วนใหญ่ก็จะเน้นไปที่หลักสำคัญแค่ว่า ควรรดน้ำเมื่อเห็นว่าดินแห้งสนิทแล้วเท่านั้น ถ้าดินยังชื้นก็ยังไม่ต้องรดก็ได้ และผมจะรดน้ำในวันที่อากาศสดใส ถ้าช่วงไหนฝนตกฟ้าครึ้มก็จะเว้นการรดน้ำไป ส่วนใหญ่ผมจะเขียนแค่ประมาณนี้ ไม่ได้ลงลึกอะไรมากนัก เพราะคิดว่าหลักแค่นี้ก็น่าที่จะครอบคลุมแล้ว

                           แต่เรื่องเกี่ยวกับการรดน้ำแคคตัสกลับมีรายละเอียดอีกเยอะเลยล่ะครับ ที่หลายท่านมีข้อสงสัยและมีคำถามเข้ามาอยู่เรื่อยๆ ตัวอย่างคำถามก็เช่น การรดน้ำแคคตัสต้องรดกี่วันครั้ง รดมากน้อยขนาดไหน รดจนชุ่ม หรือรดแค่พอชื้นๆ ควรรดน้ำตอนเช้าหรือตอนเย็น ถ้าไม่ว่างไม่มีเวลารดน้ำนานหลายวันต้นแคคตัสจะตายหรือไม่ และอีกหลายๆ คำถาม

                           วันนี้ผมก็เลยขอยกเรื่องนี้มาเขียนขยายความ ตอบคำถาม พูดคุยกันว่าในการรดน้ำนั้นผมมีวิธีการรดอย่างไรโดยละเอียด ( บทความนี้เขียนถึงการรดน้ำแคคตัสทั่วๆ ไป ไม่เกี่ยวกับไม้กราฟ ไม้ต่อตอนะครับ ไม่นับรวมไม้กราฟนะครับ )

เริ่มจากคำถามยอดฮิตก่อนเลยก็แล้วกัน การรดน้ำต้นกระบองเพชรนั้น ต้องรดกี่วันครั้ง กี่วันรดที 

คำถามนี้เป็นคำถามที่ได้ยินกันอยู่ตลอด ซึ่งคำตอบที่มักจะได้ยินกันอยู่เสมอเช่นกันก็คือ ให้รดอาทิตย์ละครั้ง 

                          ซึ่งคำถามที่ว่าการรดน้ำอาทิตย์ละครั้งนั้น มันเป็นคำตอบที่โอเคหรือไม่ ผมมองว่ามันก็เป็นคำตอบที่โอเคอยู่นะครับ จะยึดหลักในการรดน้ำแบบนี้ก็ได้ รดอาทิตย์ละครั้ง

                          แต่ถ้าคุณมาถามคำถามนี้กับผม หรืออ่านบทความที่ผมเขียนล่ะก็ ผมจะไม่ได้มีการกำหนดวันที่ชัดเจนว่าต้องกี่วันครั้ง แต่ผมจะตอบว่า รดเมื่อเห็นว่าดินแห้งสนิทแล้วเท่านั้น นั่นก็เพราะสถานที่ปลูกแต่ละที่ แต่ละบ้านนั้นต่างกัน บางท่านมีโรงเรือนอย่างดี บางท่านปลูกหน้าบ้าน บางท่านวางไว้ริมหน้าต่าง บางท่านก็เลี้ยงบนระเบียง เมื่อสถานที่ปลูกนั้นต่างกัน สภาพอากาศที่ได้รับนั้นก็จะต่างกันด้วย 

                         บางบ้านมีแดดส่องทั้งวัน แต่สถานที่ปลูกของบางท่านก็ได้รับแสงแดดส่องน้อย บางบ้านมีหลังคากันฝนให้กับแคคตัส แต่บางท่านก็เลี้ยงแบบปล่อยตากฝน

                        รวมไปถึงเรื่องของดินปลูก สูตรดินปลูกนั้นมีหลากหลายมากมาย บางสูตรมีส่วนผสมของดินที่เก็บความชื้นได้ดี บางสูตรเน้นหิน ดินแห้งเร็ว เมื่อสูตรดินของแต่ละท่านนั้นต่างกัน ดินก็แห้งเร็ว – ช้า ไม่พร้อมกัน เมื่อพวกเราแต่ละบ้านมีความแตกต่างกันมากมายในการปลูก ในการรดน้ำแคคตัส ผมจึงไม่ค่อยอยากกำหนดวันที่ตายตัว

                          เพราะบางบ้านที่แดดดีๆ เลี้ยงในโรงเรือนกันฝน บางทีรดน้ำไปปุ๊บ 2 วันต่อมาดินแห้งสนิทแล้ว แต่บางบ้านสถานที่ปลูกโดนแดดน้อย รดน้ำไปแล้ว 3-4 วัน ดินก็ยังไม่แห้ง บางบ้านยิ่งไปกว่านั้นเลี้ยงแคคตัสแบบไม่มีหลังคา ปล่อยตากฝน แล้วช่วงหน้าฝนช่วงนี้ฝนตกแทบทุกวัน ดินชื้นทุกวัน เพราะโดนฝนตลอด ซึ่งการที่มีความแตกต่างกันของแต่ละบ้าน มันทำให้ผมไม่กล้าที่จะกำหนดวันอย่างตายตัวในการรดน้ำ ว่าต้องกี่วันครั้ง
  
                          เพราะว่าอย่างบ้านที่ปล่อยแคคตัสตากฝน ไม่มีหลังคา ถ้าดินมันชื้นเพราะตากฝนอยู่ตลอด แต่คุณก็ยังรดน้ำเหมือนเดิม อาทิตย์ละครั้ง ดินมันก็ยิ่งชื้นไม่หยุด สุดท้ายเจ้าแคคตัสต้นไหนที่มันไม่ค่อยทนความชื้นมันก็เน่าตาย

                          เพราะฉะนั้นผมจึงไม่ค่อยกำหนดเวลาที่แน่ชัด แต่จะเน้นให้ดูที่ดินปลูกเป็นหลัก ถ้าดินชื้นก็ยังไม่จำเป็นต้องรด รดเมื่อดินแห้งสนิทเท่านั้น

                         ( สิ่งสำคัญที่ต้องบอกกล่าวเกี่ยวกับการปลูกแคคตัส นั่นก็คือในการปลูกแแคัสนั้น ถ้าจะให้ดี หลังจากที่รดนํ้าไปแล้ว ดินควรจะต้องแห้งภายใน 2-3 วัน ไม่เกินนั้น ถ้ารดนํ้าไปแล้ว ผ่านไป 5 วันแล้วดินยังไม่แห้ง แสดงว่าดินปลูกไม่โปรงพอหรือมีส่วนผสมที่อมความชื้นเกินไป หรือไม่ก็เป็นปัญหาเกี่ยวกับสภาพอากาศของสถานที่ปลูกที่อับชื้นเกินไป ได้รับแสงแดดน้อยเกินไป ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นสัญญาณที่ไม่เป็นผลดีต่อแคคตัส มีความเสี่ยงที่จะเกิดปัญหาโรคที่มากับความชื้นได้นะครับ เพราะฉะนั้นดินปลูกควรมีส่วนผสมที่มีความโปร่ง ระบายนํ้าได้ดี และในการปลูกก็ควรให้เค้าได้รับแสงแดดอย่างสมํ่าเสมอด้วยนะครับ )

                         มาคุยกันต่อในเรื่องของการรดนํ้าแคคตัส อย่างที่บอกไปว่าควรให้ดินแห้งสนิทเสียก่อนค่อยรดนํ้า ซึ่งก็มีคนถามเสริมมาว่า ดินแห้งสนิทนั้น มันต้องแห้งขนาดไหน ? แห้งหมดทั้งกระถาง หรือหน้าดินแห้งก็รดได้เลย

                         ซึ่งคำถามนี้ ผมตอบว่าแห้งหมดทั้งกระถาง แห้งจนสนิท เพราะบางทีเราเห็นหน้าดิน หรือผิวดินนั้นแห้ง แต่ภายในดินลึกลงไปนั้นอาจจะยังไม่แห้งก็ได้ เพราะหน้าดินเป็นส่วนที่โดนแดด โดนลม มันจะแห้งก่อนส่วนที่อยู่ลึกลงไปหรือก้นกระถางอยู่แล้ว ซึ่งถ้าผิวดินนั้นแห้ง แต่ภายในดินยังชื้น แล้วเรารดน้ำลงไป ความชื้นมันก็จะยังสะสมอยู่ภายในดินอย่างต่อเนื่อง ทำให้มีความเสี่ยงเกิดโรครา โรคเน่าได้อยู่ดี เพราะฉะนั้นผมจึงมองว่าควรให้ดินนั้นแห้งสนิททั้งกระถางเสียก่อน 

แล้วเราจะทราบได้ยังไงว่าดินปลูกนั้นแห้งสนิททั้งกระถางแล้ว ?

                      สำหรับการเช็คว่า ดินนั้นแห้งสนิทแล้วหรือยัง ให้คุณเอาไม้จิ้มฟัน หรือไม้เสียบลูกชิ้นก็ได้ ปักลงไปจนลึกสุดกระถาง จากนั้นก็ทิ้งไว้ 5-10 นาที แล้วดึงไม้ขึ้นมา 

ไม้จิ้มฟัน

แคคตัสที่เราจะนำมาใช้ทดสอบ โดยเราจะปักไม้จิ้มฟันลงไปให้ลึกสุดกระถาง

                            ถ้าดึงขึ้นมาแล้วไม้ไม่เปลี่ยนสี แสดงว่าดินแห้งสนิทแล้ว แต่ถ้าดึงขึ้นมาแล้ว ไม้เป็นสีเข้มแสดงว่าไม้เปียก ดินยังชื้นอยู่ก็ยังไม่ต้องรดน้ำครับ

                           ดึงไม้ขึ้นมาแล้วครับ ไม้ทางซ้ายแห้งสนิทสีของไม้ไม่เปลี่ยน ส่วนทางขวาชื้น สีไม้เปลี่ยนเป็นสีเข้ม แสดงว่ากระถางทางซ้ายนั้นดินแห้งสนิทรดนํ้าได้ ส่วนกระถางทางขวาดินยังชื้นมาก ยังไม่ต้องรดนํ้า ประมาณนี้ครับ

                           ซึ่งถ้าท่านที่ปลูกแคคตัสในปริมาณน้อย การทำแบบนี้มันก็ง่ายใช่มั้ยล่ะครับ แต่สำหรับท่านที่ปลูกแคคตัสเยอะๆ เป็นสิบกระถาง หรือปลูกเป็นโต๊ะ การจะมานั่งจิ้มกระถางทุกต้นเพื่อเช็คว่าดินยังชื้นหรือไม่ มันก็จะยุ่งยาก เสียเวลามากๆ 

                          ถ้าเป็นแบบนั้น ผมคิดว่าเราใช้วิธีการคาดคะเน ประเมินเวลาเผื่อเอาไว้แทนการมานั่งเอาไม้จิ้มกระถางก็ได้นะครับ

                          อย่างเช่นว่า เราสังเกตที่หน้าดิน โดยรวมของเจ้าแคคตัสที่เรามี ถ้าเห็นว่าหน้าดินมันเริ่มแห้ง ให้เว้นต่อไปอีก 3 วัน ค่อยรดน้ำอะไรแบบนั้น ซึ่ง 3 วันที่เราเว้นต่อมา น่าจะเป็นระยะเวลาที่เพียงพอให้ดินแห้งหมดทั้งกระถางแล้ว มันจึงเป็นระยะเวลาที่เหมาะสมในการรดน้ำ

                            แต่อย่างตัวผมนั้น ผมไม่ได้อยู่บ้านทุกวัน ก็ต้องบอกตามตรงว่า ผมมานั่งนับ 3 วัน ดินเริ่มแห้งแล้ว อะไรแบบนั้นไม่ได้เหมือนกัน ในการรดน้ำของผม จึงใช้การพิจารณาเป็น อาทิตย์ต่ออาทิตย์

                            ปรกติตารางในการดน้ำแคคตัสที่ผมจัดไว้คือทุกวันจันทร์ โดยเมื่อถึงกำหนดวันจันทร์ ผมจะมาเดินดูโดยรอบๆ โรงเรือน ถ้าเห็นว่าดินแห้ง อากาศดี ผมจะรดน้ำทันที แต่ถ้าถึงกำหนดวันรดน้ำแล้ว แต่เดินดูโดยรอบ ยังมีบางต้นที่ดินชื้น ก็จะยังไม่รด อาทิตย์นั้นจะเว้นการรดน้ำไปเลย มาดูกันอีกทีในวันจันทร์ถัดไป 

                           และนอกจากดูที่ดินแล้ว ผมก็จะมองที่สภาพอากาศประกอบกันไปด้วย โดยถ้าถึงกำหนดวันที่รดน้ำแล้ว วันนั้นอากาศสดใส ผมก็จะรดน้ำ แต่ถ้าวันนั้นฝนตก ฟ้าครึ้ม อากาศชื้นมากๆ ผมจะเว้นไปก่อน อย่างผมรดน้ำทุกวันจันทร์ ถ้าวันจันทร์ฝนตก ฝ้าครึ้มทั้งวัน ผมจะเว้นไป ไปดูวันอังคาร วันพุทธต่อไป วันไหนอากาศกลับมาสดใสก็ค่อยรด 

                          แล้วถ้าเราไม่ว่างรดน้ำเป็นระยะเวลานานๆ เกินอาทิตย์ล่ะ เจ้าแคคตัสจะตายหรือไม่ บางท่านไปต่างจังหวัดหลายวันกลัวว่าแคคตัสจะอดน้ำตาย

                          คำถามนี้บอกเลยว่าไม่มีปัญหา แคคตัสสามารถอดน้ำได้นานเป็นเดือนก็ยังไหวครับ ผมเคยไม่รดนำแคคตัสนานเกือบเดือน ต้นของเค้าก็ยังรอดสบายครับ เพียงแต่ถ้าเค้าอดน้ำนานๆ ต้นจะมีอาการขาดน้ำจนต้นเหี่ยว ต้นนิ่มไปบ้าง แต่พออัดน้ำเข้าไปเค้าก็จะฟื้นกลับมาครับ เพราะงั้นไม่ต้องห่วงเรื่องการอดน้ำนานๆ นะครับ ทนได้เป็นเดือนไม่ตายครับสำหรับแคคตัส

แล้วการรดน้ำนั้น รดตอนเช้า หรือตอนเย็น รดช่วงไหนดีกว่ากัน บางท่านคงสงสัย

                            ต้องเรียนตามตรงเลยว่า คำถามที่ผมไม่แน่ใจว่ารดช่วงไหนมันดีกว่ากัน แต่ผมรดน้ำตอนเช้าครับ รดตอนเช้า หลังจากรดน้ำเสร็จเค้าก็จะได้รับแสงแดดอ่อนๆ ช่วยไล่ความชื้น ระเหยน้ำที่เกาะตามผิวต้น เพราะเวลาที่รดน้ำ ผมรดด้วยสายยางแบบฉีดเปียกหมดทั้งต้น เพราะต้นไม้มีเยอะ ผมอยากให้แสงแดดช่วยทำให้ผิว หนาม ขนของต้นแคคตัสมันแห้งเร็วขึ้น ไม่อยากให้ผิวมันเปียกนาน แต่คือก็ไม่ได้จะพูดว่านี่คือถูกต้องหรือดีที่สุดนะครับ เป็นแค่ความรู้สึกส่วนตัวนะครับ

แล้วในการรดน้ำแคคตัสนั้น ควรรดมากหรือน้อยขนาดไหน รดจนเปียกท่วม หรือแค่พอชื้นๆ

                          สำหรับตัวผมนั้น เวลาผมรดน้ำ ผมจะรดจนกว่าจะเห็นน้ำที่รดนั้นไหลออกทางก้นกระถางเป็นอันพอ เพราะว่าถ้ารดน้ำน้อยเกินไป บางทีมันจะเปียกแค่ผิวดิน แต่ด้านล่างยังแห้งอยู่ ซึ่งรากของแคคตัสก็จะไม่ได้น้ำเพียงพอ การรดจนเห็นว่าน้ำไหลออกทางก้านกระถางแสดงว่าดินได้รับน้ำจนทั่วหมดแล้ว ผมมองว่าน่าจะพอเพียงแล้ว

แล้ววิธีการในการรดน้ำ ใช้อะไรรดดี ฝักบัว สายยาง หรืออื่นๆ

                            คำถามนี้ผมขอตอบว่า ได้หมด แล้วแต่คุณสะดวกเลยครับ สำหรับผมนั้น ผมใช้สายยางหัวฉีด เวลารดก็ฉีดแบบจัดเต็มเลยครับ

ในการรดน้ำแคคตัส รดจนต้นเปียกจะส่งผลเสียหรือไม่ จะทำให้แคคตัสเน่าหรือไม่ หรือควรที่จะต้องรดลงดินโดยที่ไม่โดนต้น

                            ผมขอตอบว่าขึ้นอยู่กับสภาพอากาศของสถานที่ปลูกของคุณเลยครับ ถ้าสถานที่ปลูกของคุณอากาศถ่ายเทดี ไม่อับชื้น แดดส่องพอเพียง ก็รดแบบจัดเต็มเปียกทั้งต้นได้ตามสบายเลยครับ อย่างตัวผมนั้นใช้สายยางหัวฉีด ผมฉีดเปียกหมดทั้งโรงเรือนเลยครับ ไม่มีปัญหาแดดดี อากาศถ่ายเทดีเดี๋ยวไม่นานต้นก็แห้งครับ แต่ถ้าสถานที่ปลูกของคุณนั้นอับชื้น ไม่มีแดด ไม่มีลม ก็รดลงดินแบบไม่เปียกต้นก็น่าจะดีกว่าครับ เพราะถ้าต้นไม้แห้งช้า อากาศถ่ายเทไม่ดี ยิ่งพวกแคคตัสที่เป็นฟอร์มกอ หน่อเยอะๆ กอใหญ่ๆ ด้วยแล้วล่ะก็ มีความเสี่ยงที่จะเน่าได้ครับ

แต่มันก็แก้ได้ด้วยการปรับวิธีการรดนํ้า เป็นใช้วิธีการรดน้ำแบบจุ่มในถาดก็ได้ครับ วิธีการก็ตามรูป 

ใส่น้ำลงในถาด หรือกะละมังก็ได้ 

จากนั้นก็เอากระถางแคคตัสจุ่มลงไปในถาดใส่น้ำ นับ 1 - 10 แล้วยกขึ้น เป็นอันจบ

ถ้ามีหลายๆ กระถางก็ เอาใส่ตะกร้า แล้วยกจุ่มทั้งตะกร้าก็ได้

การยกจุ่มแบบนี้เป็นอีกวิธีการที่ดีเลยล่ะครับ ถ้าอยากให้ปุ๋ยต้นไม้ก็ผสมปุ๋ยลงไปในถาดใส่น้ำได้เลย ง่ายดี 

                           คำถามหลักๆ ในเรื่องเกี่ยวกับการรดน้ำนั้น ก็ประมาณนี้ครับสำหรับ แต่อย่างที่บอกไปนะครับว่า บทความนี้คือเขียนเกี่ยวกับแคคตัสทั่วไป ไม่ได้รวมถึงไม้กราฟ ไม้ต่อตอนะครับ เพราะพวกไม้กราฟไม้ต่อตอในการรดน้ำมันง่ายๆ กว่านี้ รดได้ตามสบายกว่า เพราะตอนั้นทนความชื้นได้ดีกว่ารากแคคตัส และต้องการน้ำมากกว่าแคคตัส เพราะฉะนั้นในการรดน้ำไม้ตอ จึงรดได้เรื่อยๆ มากกว่า อย่างตัวผมเวลารดน้ำไม้กราฟ ถ้าผมเห็นหน้าดินเริ่มแห้งผมจะรดเลยทันที ไม่ต้องต้องไปนับวันนับเวลา เพราะฉะนั้นจึงไม่ได้ซีเรียสอะไรมากนักเกี่ยวกับไม้กราฟ ไม้ต้องใช้หลักตามในบทความนี้ก็ได้ เพราะงั้นบทความนี้ไม่นับไม้กราฟนะครับ

                          บทความนี้ค่อนข้างยาวเพราะคำถามที่มีคนถามเข้ามานั้นมีเยอะมาก ผมอยากเขียนให้จบละเอียดที่สุดในบทความเดียว สุดท้ายก็เลยเขียนไปยาวขนาดนี้ ขอบคุณจริงๆ ครับที่อ่านกันมาจนถึงตรงนี้ ก็หวังว่าสิ่งที่ผมเขียนไปจะเป็นประโยชน์ต่อการปลูกแคคตัสของท่านไม่มากก็น้อย

แล้วพบกันใหม่ครับ

เพจของเรา https://www.facebook.com/chowcactus