การเพาะเมล็ดมะพร้าวทะเลทราย ( Dorstenia foetida )

                           เรื่องราวในวันนี้เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับการเพาะเมล็ดต้นมะพร้าวทะเลทราย ( Dorstenia foetida ) ซึ่งก่อนอื่นเลยก็ต้องขอบอกก่อนนะครับว่าผมเองก็ไม่ค่อยมีโอกาสได้เพาะเมล็ดต้นมะพร้าวทะเลทรายแบบจริงจัง เป็นขั้นเป็นตอนเท่าไรหรอกนะครับ

                          นั่นก็เพราะว่าต้นมะพร้าวทะเลทรายนั้นเป็นไม้ที่ขยายพันธุ์ได้ง่ายมากๆ คือที่ผ่านมาผมแค่เลี้ยงไปตามปรกติ เค้าก็ออกดอก ติดเมล็ด เมื่อเมล็ดแก่ก็ดีดร่วงหล่นอยู่ในกระถางและงอกขึ้นมาเองตามธรรมชาติโดยที่เราไม่ต้องไปทำอะไรเลยสักนิด ผมเลี้ยงไปเรื่อยๆ เผลอแป๊บเดี๋ยวก็เห็นมีต้นเล็กๆ งอกขึ้นมาใต้ต้นแม่ หรือบางทีก็เห็นไปงอกอยู่ตามกระถางใกล้เคียงก็มี ลองดูตามภาพด้านล่างก็ได้ครับ

                            จะเห็นในภาพนะครับว่าใต้ต้นมะพร้าวทะเลทรายต้นใหญ่ จะมีต้นเล็กๆ งอกอยู่เต็มไปหมด ต้นเล็กๆ เหล่านี้คือลูกของเจ้าต้นใหญ่นั่นล่ะครับ ซึ่งบอกเลยว่าเค้าเกิดขึ้นมาเอง ผมไม่ได้ไปยุ่งเลยครับ เลี้ยงไปตามปรกติ มาดูอีกทีเค้าก็งอกเพียบอย่างที่เห็น

                            แต่ที่ผมเขียนบทความขึ้นมาครั้งนี้ ก็เพราะมีเพื่อนๆ ถามเข้ามาเกี่ยวกับวิธีการเพาะเมล็ด ถามมาค่อนข้างบ่อยเลยด้วย ผมก็เลยลองมาทำกันแบบเป็นขั้นเป็นตอนดูสักที และนั้นก็เลยกลายมาเป็นบทความในวันนี้ครับ

ก่อนอื่นเลยเรามาดูภาพของดอกมะพร้าวทะเลทรายกันก่อนเลยดีกว่าครับ ซึ่งในภาพด้านล่างจะเป็นดอกมะพร้าวทะเลทราย

                           ซึ่งผมไม่ได้ผสมเกสรแต่อย่างใด อันนี้คือเป็นไปตามธรรมชาติ และเราจะไม่ลงลึกไปถึงขั้นผสมเกสรอะไรแบบนั้นหรอกนะครับ คือเลี้ยงไปเรื่อยๆ เค้าก็สามารถติดเมล็ดได้เองครับ 

                           ก่อนอื่นเลยเราจะมาดูฝักของเค้ากัน ขอเรียกว่าฝักก็แล้วกันนะครับ เราไปดูกันว่าฝักแบบไหนที่มีเมล็ด และฝักแบบไหนที่เมล็ดดีดออกไปหมดแล้ว

                             ลักษณะแบบในภาพนี้คือฝักที่ด้านในมีเมล็ดอยู่ เป็นฝักที่ผมคิดว่าใกล้จะแก่แล้ว อีกไม่นานเราจะเห็นเมล็ดมันปูดขึ้นมา นั่นคือเมล็ดเค้าแก่จนพร้อมจะดีดหล่นจากฝักแล้ว เราก็สามารถเก็บฝักเค้ามาแกะเมล็ดไปเพาะได้ครับ เพราะฉะนั้นให้สังเกตฝักที่มีลักษณะประมาณนี้นะครับ มีเมล็ดอยู่แน่นอน รออีกไม่นานเมล็ดก็จะแก่แล้วครับ

แต่ถ้าฝักของเค้ามีลักษณะอย่างในภาพด้านล่าง อันนี้คือฝักที่เมล็ดแก่ และดีดล่วงหล่นไปหมดแล้ว ไม่มีเมล็ดแล้ว

                                ดูจากในฝักนะครับ คุณเห็นปุ่มสีเขียวๆ ที่นูนขึ้นมาใช่มั้ยครับ นั่นคือฐานของเมล็ด ซึ่งเมื่อเมล็ดมันร่วงหล่นไปแล้วก็จะเหลือแต่ตัวฐานของเมล็ดสีเขียวๆ แบบนี้ ถ้าคุณเจอฝักที่มีลักษณะนี้ล่ะก็คือมันสายไปแล้วนะครับ เมล็ดดีดร่วงหล่นไปหมดแล้วครับ

แล้วเราจะรู้ได้ยังไงว่าเมล็ดเค้าจะแก่พร้อมให้เก็บได้ตอนไหนเมื่อไร ?

                              ผมก็ไม่แน่ใจเหมือนกันครับว่าต้องแบบไหนถึงจะเก็บได้ แต่เอาจริงๆ มันไม่จำเป็นที่จะต้องไปจดจ่อรอคอยขนาดนั้น เพราะเราสามารถใช้วิธีการในการเก็บเมล็ดอย่างง่ายๆ ตามนี้ ( เป็นวิธีการที่ผมอ่านเจอมาอีกทีนึงนะครับ ซึ่งเดี๋ยวผมจะลงลิงก์เว็บไซต์ที่ผมอ่านเจอนั้นให้เพื่อนๆ ลองเข้าไปอ่านกันด้วยนะครับ )
 

                              เริ่มจากนำถุงซิปล็อคใสขนาดเล็กมา ( ถุงยานั่นแหละ ) เอาไม้จิ้มฟันมาทิ่มเจาะรูรอบๆ ถุงสัก 10 รู การเจาะรูก็เพื่อระบายอากาศ และก็ตัดตามรูป

                            ที่เราทำแบบนี้เพราะเราจะเอาถุงนี้ไปครอบที่ของดอกของมะพร้าวทะเลทรายที่ทำท่าว่าใกล้จะแก่ เวลาที่เมล็ดของเค้านั้นแก่จัดเมื่อไร เมล็ดจะดีดหล่นลงในถุงนั้นเองครับ

                            พอเราทำแบบนี้ เราก็จะได้ไม่ต้องมาเฝ้าว่าเมื่อไรเมล็ดจะแก่ เมื่อไรจะเก็บได้ เพราะถ้ามันได้เมื่อไร เราจะเห็นเมล็ดหล่นอยู่ในถุงเองครับ

                            อย่างที่เห็นตามภาพนะครับ เมล็ดที่แก่แล้วจะหล่นอยู่ที่ก้นถุง อันนี้คือครอบไว้หลายวันเหมือนกัน เพราะช่วงนั้นผมไม่ค่อยอยู่บ้าน 2-3 วันมาเก็บทีนึง

 ------------------------------------------------------------

ซึ่งวิธีการครอบถุงแบบนี้นั้น ผมอ่านเจอมาจากเว็บไซต์ตามลิงก์นี้นะครับ https://pantown.com/board.php?id=80098&area=&name=board5&topic=1&action=view

                             เพื่อนๆ พี่ๆ สามารถกดลิงก์เข้าไปชมกันได้นะครับ ในเว็บไซต์ก็จะเป็นบทความเกี่ยวกับการเก็บเมล็ดมะพร้าวทะเลทรายและวิธีการเพาะเมล็ดมะพร้าวทะเลทรายอย่างละเอียด เป็นบทความที่ดีมากๆ อ่านแล้วเข้าใจง่าย ได้ประโยชน์มากๆ ครับ วิธีการเก็บเมล็ดด้วยการครอบถุงที่ท่านผู้เขียนได้ลงไว้ช่วยให้การเก็บเมล็ดมะพร้าวทะเลทรายนั้นง่ายขึ้นจริงๆ ครับ

------------------------------------------------------------

                             มะพร้าวทะเลทรายฝักนึงจะได้เมล็ดเยอะพอสมควรครับ 10 กว่าน่าจะได้ ซึ่งพอเราได้เมล็ดมาเรียบร้อยแบบนี้ ขั้นตอนต่อมาเราจะเอาเมล็ดไปเพาะกันครับ

ซึ่งวิธีการในการเพาะเมล็ดนั้นก็ง่ายๆ เลยครับ

                               โดยวัสดุเพาะที่ผมใช้ ผมเลือกใช้เป็นดินใบก้ามปูหมัก ผสมกับหินภูเขาไฟก้อนเล็กสุด อัตราส่วนผสมก็ ดินใบก้ามปูหมัก 2 ส่วน ผสมกับหินภูเขาไฟ 1 ส่วน ซึ่งเป็นสูตรดินที่ผมใช้ประจำในการปลูกมะพร้าวทะเลทราย ใช้สูตรนี้มาหลายปี ผมว่าใช้ดี เหมาะกับผมที่สุดแล้ว ใช้ได้ทั้งในการเพาะเมล็ดและในการเลี้ยงต้นโตๆ ก็ใช้ได้

                               เริ่มกันเลย ก่อนอื่นก็รองก้นกระถางด้วยกาบมะพร้าวสับเล็ก ใส่รองก้นไม่ต้องหนามาก ผมแค่รองก้นกระถางเพื่อกันดินไหลออกรูก้นกระถาง เวลารดนํ้าเท่านั้นเท่านั้น

                               จากนั้นก็ใส่ดินที่เราเตรียมไว้ก่อนหน้าลงไปสักครึ่งกระถาง ตามด้วยใส่ปุ๋ยละลายช้า ( ออสโมโค้ท ) ลงไป ถ้าเป็นกระถางเล็กก็ใส่สัก 10 เม็ด ถ้ากระถางใหญ่ก็ใส่มากกว่านั้นอีกหน่อย เมื่อใส่ปุ๋ยเรียบร้อยก็เติมดินลงไปจนถึงขอบกระถางเลยครับ

เมล็ดมะพร้าวทะเลทราย

เมื่อใส่ดินลงไปเรียบร้อยแล้วเราก็นำเมล็ดมะพร้าวทะเลทรายที่เก็บมา เอามาโรยลงไปเลยครับ 

จากนั้นก็เอาหินภูเขาไฟก้อนเล็กมาโรยหน้าหน้าถาง แล้วก็รดน้ำให้ชุ่มได้เลยครับ 

                            ที่เราโรยหน้ากระถางด้วยหินภูเขาไฟก็เพื่อกันดินและเมล็ดกระเด็นเวลารดน้ำ และนอกจากนั้นเมื่อเมล็ดงอกขึ้นมา หินภูเขาไฟจะช่วยพยุงไม่ให้ต้นเอนล้มเวลารดน้ำเป็นการประคองต้นครับ

                           เรียบร้อยครับสำหรับการเพาะเมล็ด จากนี้การดูแลก็ไม่มีอะไรมาก ผมจะนำกระถางเพาะไปเก็บในที่ร่มรำไรมีแสงแดดส่องอ่อนๆ ช่วงเช้าถึงสาย รดน้ำเมื่อเห็นว่าหินภูเขาไฟตรงหน้าดินเริ่มแห้ง

---------------------------------------------------------

                          สำหรับระยะเวลาในการงอกของต้นมะพร้าวทะเลทรายนั้น มันกำหนดแน่นอนไม่ได้นะครับว่ากี่วันงอก มันไม่นิ่งครับเรื่องนี้ อาจจะ 1-2 อาทิตย์ หรือมากน้อยกว่านั้นก็ได้ แต่ผมว่าไม่ต้องไปคิดมากหรอก ดูแลไปเรื่อยๆ เดี๋ยวมันก็งอกเองนั่นล่ะครับ

ตัดภาพมาอีกที่ เมล็ดเริ่มงอกแล้วครับ ไม่ได้นับนะครับว่าผ่านมากี่วันเค้าถึงงอก ปล่อยไปเรื่อยๆ มาเห็นอีกทีเค้าก็งอกแล้ว 

                             สำหรับการดูแลต้นอ่อนมะพร้าวทะเลทรายก็เหมือนเดิมครับ ช่วงที่ต้นยังเล็กๆ ผมให้เค้าได้รับแสงแดดอ่อนๆ ช่วงเช้า-สาย รดน้ำเมื่อเห็นว่าหน้าดินเริ่มแห้ง

ไม่ได้มีการฉีดปุ๋ยเพิ่มเติมแต่อย่างใด ผมว่าเลี้ยงไปเรื่อยๆ ให้เค้าเติบโตไปตามลำดับที่ควรจะเป็นดีกว่า

                              หลังจากที่ต้นอ่อนมะพร้าวทะเลทรายเริ่มเติบโตจนออกใบสัก 3-4 ใบ การเจริญเติบโตของเค้าจะพุ่งพรวดและโตเร็วมากๆ ครับช่วงนี้

                            ในภาพนี้คือพัฒนาการการเจริญเติบโตของเค้า จากในภาพบนซ้าย จนถึงล่างขวา เป็นระยะเวลาห้างกันแค่เพียง 25 วันเท่านั้นครับ เค้าเจริญเติบโตเปลี่ยนแปลงไปพอตัวเลย

                            ซึ่งเมื่อเค้าเจริญเติบโตมาจนถึงระดับนี้แล้ว ก็ถือว่าหมดห่วงได้แล้วล่ะครับ เค้าแข็งแรงและพร้อมที่จะเลี้ยงไปตามปรกติเหมือนการปลูกมะพร้าวทะเลทรายทั่วไปได้แล้วครับ

                             เพราะฉะนั้นผมจะย้ายกระถางนี้ให้ไปอยู่ในจุดที่ได้รับแสงแดดมากขึ้นเพื่อให้เค้าได้รับแดดอย่างเต็มที่ยิ่งขึ้น การเจริญเติบโตได้ต่อเนื่อง

ผมเลี้ยงแบบให้เค้าได้รับแดดตั้งแต่เช้าถึงเที่ยงครับ ส่วนการรดน้ำก็เหมือนเดิม ดินเริ่มแห้งเมื่อไรก็รด 

                             ถ้าสังเกตในพอตจะเห็นว่าต้นมะพร้าวทะเลทรายที่ขึ้นมานั้นมีตั้งต้นที่เป็นใบกลม ใบยาว บางต้นก็ด่าง นั่นก็เพราะว่าจริงๆ แล้วตอนที่เพาะผมเก็บเมล็ดจากหลายต้นมาเพาะรวมกันครับ คือตอนที่ถ่ายรูปมาทำบทความ ผมใช้รูปมาจากต้นด่างต้นเดียว แต่เมล็ดที่เพาะจริงๆ มันมากกว่านั้น ใช้เมล็ดจากหลายต้นหลายต้นครับ เพราะงั้นไม่ต้องสงสัยนะครับว่าทำไมในพอตถึงมีต้นหลายลักษณะทั้งใบยาวใบกลมใบด้าง เมล็ดมาจากหลายต้นครับ

                            วันเวลาผ่านไป เมื่อเจ้าต้นมะพร้าวทะเลทรายเติบโตจนเบียดกันแน่นกระถาง ก็ได้เวลาที่เราจะแยกพอตย้ายกระถางบางต้นกันแล้วล่ะครับ ซึ่งขั้นตอนก็ไม่มีอะไรมากเช่นกัน 

                           ต้นไหนที่มันใหญ่ๆ เราก็ถอนเค้าขึ้นมา แล้วก็ย้ายไปใส่กระถางใหม่ ส่วนต้นไหนที่ยังเล็กมากๆ ก็ยังไม่ต้องย้าย เก็บไว้ในพอตเดิมไปก่อน

ถอนขึ้นมาได้เลยครับ เค้าเป็นไม้ที่แข็งแรง เต็มที่ได้เลยครับ

                             สำหรับสูตรดินปลูก จะใช้เป็นสูตรเดิมก็ได้ไม่มีปัญหา ใช้ดีครับ หรือท่านใดจะใช้เป็นดินแคคตัสก็ได้แล้วแต่ท่านจะเลือกเลยครับ ได้หมด มะพร้าวทะเลทรายเติบโตได้หมดครับ 

                              แต่หลังจากที่เราย้ายกระถาง ต้องบอกเลยนะครับว่ามะพร้าวทะเลทรายที่พึ่งย้ายกระถางในช่วงแรกๆ ใบจะร่วง เพราะตอนที่เราถอนเค้าขึ้นมานั้น รากมันจะช้ำ ทำให้ต้นได้รับความกระทบกระเทือน ใบก็เลยจะร่วงได้บางส่วน แต่ไม่ต้องกังวลไปนะครับ มะพร้าวทะเลทรายเป็นไม้ที่แข็งแรง ทนทาน เมื่อเราปลูกต่อไปอีกสักระยะ พอต้นเค้าเริ่มตั้งตัวออกรากใหม่เมื่อไร เค้าจะแตกใบใหม่กลับคืนมาครับ

                              เพราะงั้นไม่ต้องห่วงนะครับถ้าเห็นเค้าใบร่วง ดูที่ต้นเป็นหลัก ถ้าต้นยังแข็งแรงดี ก็ไม่ตายแน่นอนครับ เดี๋ยวใบใหม่ก็งอกอย่างแน่นอน ผมเจอมะพร้าวทะเลทรายมีอาการใบร่วงมานับไม่ถ้วน พอเลี้ยงต่อไป เดี๋ยวไม่กี่อาทิตย์ต่อมาใบใหม่ก็งอกเองนั่นแหละครับ

                           สำหรับการดูแลมะพร้าวทะเลทรายที่พึ่งย้ายกระถางใหม่ๆ ก็ไม่ได้มีอะไรที่เปลี่ยนแปลงแต่อย่างใด ผมยังให้เค้าได้รับแสงแดดตั้งแต่เช้าจนเที่ยง การรดน้ำก็รดเมื่อเห็นว่าดินแห้งเหมือนเดิม 

หลังจากที่เค้าเริ่มตั้งตัวได้ ออกใบใหม่ขึ้นมาเมื่อไร เค้าจะเริ่มกลับมาเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วอีกครั้งนึงครับ

                             ก็ไม่มีอะไรแล้วครับ สำหรับเรื่องราวการเพาะเมล็ดมะพร้าวทะเลทรายก็ประมาณนี้ ขอให้สนุกกับการปลูกต้นไม้ แล้วพบกันใหม่นะครับ

เพจของเรา https://www.facebook.com/chowcactus